فوم چیست و چه کاربردهایی دارد؟ فوم یک اصطلاح انگلیسی است که به طور کلی به ماده ای که در آن پراکندگی گاز در مایعات و یا جامدات وجود دارد اطلاق می شود. حالتی که پراکندگی گاز در مایعات وجود دارد در زبان فارسی به عنوان کف شناخته می شود. ولی در حالتی که پراکندگی گاز در جامد وجود دارد در زبان فارسی از همان اصطلاح فوم بهره برده می شود. فوم های جامد دسته وسیعی از مواد هستند که به علت خواص خاص خود امروزه در دنیا کاربرد فراوان دارند ،به طوری که امروزه از صنعت هوا و فضا و خودروسازی تا مهدهای کودک این دسته از مواد دیده می شود. شاید کمتر روزی باشد که با فوم ها سرکار نداشته باشیم.
کاربرد فوم
زمانی که خواب هستیم، تشکی که موجب آرامش و راحتی ما می شود از فوم ها ساخته شده است ( بسته به نوع تشک می تواند این فوم شامل مواردی نظیر فوم پلی اتیلن ، فوم پلی استایرن ، فوم ریباند ، فوم پلی یورتان و یا فوم مموری باشد). زمانی که به سراغ یخچال می رویم لایه داخلی زیر بدنه یخچال معمولا یک لایه فومی به منظور عایق نمودن یخچال است). زمانی که بر روی صندلی و یا کاناپه روبروی تلویزیون نشسته ایم لایه زیر مبل معمولا فوم پلی یورتان است.
هنگامی که سوار خودرو می شویم قسمت های مختلف آن را فوم تشکیل داده است. کلیه صندلی های خودرو از فوم پلی یورتان ساخته می شوند. عایق های بین در و رو دری برای جلوگیری از انتقال صدا و حرارت و برودت از داخل و بیرون فوم ها می باشند . در بسیاری از خودروها قسمت هایی از صندق عقب که برای نگهداری وسایلی نظیر جعبه آچار و زاپاس استفاده می شود معمولا فوم ها هستند. حتی زمانی که در حال گوش دادان به موسیقی و یا رادیو هستید باید بدانید احتمال دارد فوم ها در شنیدن با کیفیت صدای موسیقی و یا رادیو موثر بوده اند. چرا که امروزه در بسیاری از استدیو های دنیا برای حذف فرکانس های مزاحم و بهبود کیفیت صدا در محیط استودیو ، از فوم آکوستیک ( فوم شانه تخم مرغی ، فوم هرمی و… ) استفاده می شود.
♣ احتمال بسیار زیاد ساختمانی که در آن سکونت دارید هم فوم ها در آن به کار رفته اند . در بسیاری از ساختمان ها برای سقف ها از بلوک سقفی یونولیت استفاده می شود. عایق لوله ها معمولا فوم ها هستند. حتی فوم ها احتمال دارد در دیوارها نیز به کار برده شده باشند تا فضا در برابر حرارت ، برودت و حتی صدا عایق شوند. زمانی که بسته بندی یک محصول را باز می نماید معمولا داخل بسته فوم ها را مشاهده می نماید. این فوم ها بوده اند که باعث شده اند این محصول از کارخانه تا منزل یا دفتر شما سالم برسد ( فوم ها یک ضربه گیر بسیار کاربردی هستند).حتی اگر همین الان روبروی کامپیوتر رومیزی خود نشسته اید و زیر ماوس کامپیوتر شما پد مخصوص ماوس است آن لایه نیز از فوم ساخته شده است.
انواع فوم
۱. فوم پلی استایرن انبساطی ( یونولیت )
یونولیت یکی از انواع فوم است که با نام پلاستوفوم و گاهی آکاسیف نیز شناخته می شود. پلی استایرن انبساطی از محصولات پلی مری است که با فرآیند پخت اولیه ( معمولا بادگرم) و پخت اصلی ( پخت با بخار آب) تبدیل به ورق فوم می شود. یونولیت دارای ساختار سلول بسته می باشد و در ساختمان سازی ( به عنوان بلوک سقفی ، در درز انقطاع ساختمان ، در عایق زیر گرمایش از کف و…) ، ساخت دکور و ماکت ، ساخت یخچال های صنعتی ( یونولیت یک عایق فوق العاده برای سرماست)، ضنایع بسته بندی و حتی در صنایع خودروسازی کاربرد دارد.
۲. فوم پلی اتیلن ( پلی فوم )
فوم پلی اتیلن یکی از انواع فوم است که در صنایغی نظیر مبلمان ، بسته بندی ، عایق سازی حرارتی و عایق سازی صوتی کاربرد فراوان دارد. این محصول معمولا تا ۳ سانتی متر به صورت فوم رولی عرضه می گردد و از ۴ سانتی متر به بالا به صورت ورق فوم در بازار موجود است. معمولا انواع ورق فوم ( ۴ سانتی متر به بالا ) در ساخت تشک کاربرد دارد. انواع ۵ میل تا ۲ سانتی متر فوم پلی اتیلن به منظور بسته بندی کالا ها قابل استفاده می باشد. همچنین به منظور عایق سازی حرارتی کف از انواع ۱ تا ۲ سانتی متر این فوم استفاده می شود و برای زیر سازی آکوستیکی از ضخامت های ۲ تا ۴ سانتی متر استفاده می نمایند. همچنین از این نوع فوم در تولید عایق های لوله ای نیز استفاده می نمایند . استفاده از پلی فوم لوله ای در افزایش بهره وری انرژی سیستم های لوله کشی ساختمان نقش موثری دارد
۳. فوم پلی یورتان ( اسفنج یا ابر)
فوم پلی یورتان که با نام های اسفنج و ابر نیز در ایران شناخته می شود یکی از انواع پر کاربرد فوم می باشد. فوم های پلی یورتان ارایه شده توسط پارت فوم از نوع سلول باز می باشد و در فرآیند عایق سازی صوتی و آکوستیک کاربرد دارند.
۴. فوم ای وی ای ( EVA FOAM)
اتیلن وینیل استات که با نام اختصاری ای وی ای شناختع می شود یکی از انواع فوم می باشد که خواص منحصر به فردی دارد . از این فوم در صنعت کفش ، صنعت اتومبیل ( به عنوان مثال ضربه گیر های روی درب خودروهای صفر) ، باشگاه های ورزشی و مهد های کودک (به عنوان ضربه گیر از نوع تاتامی این فوم)، زیر پارکت ( به عنوان فوم سایلنت) ، استودیو موسیقی و اتاق های تمرین موسیقی ، به عنوان صداگیر از نوع تاتامی این فوم می توان استفاده نمود
۵. فوم الاستومری
فوم الاستومری یکی از جدیدترین انواع فوم در بازار می باشد. ساختار منحصر به فرد و کارایی این نوع فوم موجب شده است. این فوم در صنایعی نظیر عایق ساختمان ( صوتی و حرارتی) ، اتومبیل سازی ، آکوستیک و عایق صوتی استفاده گردد و به عنوان رقیبی برای سایر انواع قدیمی تر فوم مطرح گردد. نوع صاف و شانه تخم مرغی این نوع فوم را عرضه می نماید. نوع دو رو صاف برای عایق سازی صوتی و عایق سازی حرارتی می تواند مورد استفاده قرار گیرد و نوع تخم مرغی این نوع فوم به عنوان عایق صوتی و آکوستیک قابل استفاده می باشد.